Zwarte Piet kan er niets aan doen

Nu de aanslagen in Parijs alweer een dag of veertien in het verleden liggen, verplaatst het brandpunt van de publieke discussie zich enigszins in de richting van Zwarte Piet.

Dat komt vooral omdat sinds zondag een propagandistisch item op CNN.com staat, waarin het Sinterklaasfeest als een vorm van blackface streng wordt veroordeeld en Nederland om die reden in staat van doodzonde verklaard. Je bent in een vloek en een zucht klaar: je mixt wat beelden. Je laat zogenaamde voorstanders van Zwarte Piet idiote betogen houden. Je geeft er je smalend commentaar bij. 

Het is niet zo moeilijk om voor zo’n aanpak munitie te vinden. Het verhaal dat kinderen wordt verteld – Zwarte Piet is zwart vanwege de schoorsteen – kan geen genade vinden in de ogen van tegenstanders hoewel daarmee toch wordt onderstreept dat hij géén Caribische Nederlander is, noch een Afrikaan noch iemand die probeert personen van deze afkomst te imiteren. 

Woest heidens feest Het échte verhaal wordt ondertussen door de tegenstanders zoveel mogelijk genegeerd: Sinterklaas is de gekerstende versie van een woest heidens feest, dat iets te maken heeft met het bezweren van de vruchtbaarheid als die in de winter dreigt te teloor te gaan en Piet maakt van deze specifiek Europese traditie deel uit. Op dit continent maken overal mensen in dát kader hun gezichten zwart en niet om Afrikanen te imiteren.

Waarom zou men dat trouwens doen? Dat Amerikaanse blanken in de Verenigde Staten er destijds behoefte aan hadden om slaven en hun nazaten op het toneel als een stelletje halvegaren voor te stellen, ligt voor de hand. Daarmee voedden ze de illusie dat zij ongevaarlijk waren voor hun eigenaars. Dat een dergelijke ontwikkeling zich ook in Suriname voor had gedaan, was heel goed mogelijk geweest maar dat is niet gebeurd.

In het ooit blanke Nederland zelf was het klimaat er niet naar om aan een racistische karikatuur zoals blackface vorm te geven. Voor zover het volk zich bewust was van zijn koloniale rol, gold dat Nederlands Indië. Suriname en de Antillen waren hoogstens een voetnoot bij het Nederlandse kolonialisme waarvan men zich nauwelijks bewust was. Ongeïnteresseerdheid vanuit het moederland is een van de grotere schandalen uit de vaderlandse geschiedenis. Men was niet eens voorstander van wat er op de plantages gebeurde. Men haalde er zijn schouders over op.  Men was er niet wezenlijk in geïnteresseerd. Zoals onze huidige vorm van tolerantie – voor zover nog aanwezig –  veel te maken heeft met een “ze zoeken het zelf maar uit”-mentaliteit. 

Andere bronnen Om Zwarte Piet vorm te geven putten Schenkman, de negentiende eeuwse auteur van het eerste sinterklaasboek, en zijn tijdgenoten uit ándere bronnen. De TV-maker Arnold Jan Scheer heeft hierover Wild Geraas gemaakt, een prachtige documentaire waarvoor hij tal van Europese uithoeken bezocht, maar het eindresultaat is aan de straatstenen niet kwijt te raken. De hele NPO, van VPRO tot Powned, wenst Wild Geraas niet te uit te zenden

Gekaapt Zo blijft de waarheid in het verborgene want daardoor is de discussie voor een belangrijk deel gekaapt door racistisch Nederland. Dat zal deze week opnieuw blijken als de twitteraars de maker van de CNN-aanval op Zwarte Piet hebben gevonden. Hij is een Afro-Amerikaan die de man van zijn dromen in Amsterdam gevonden heeft. Ongetwijfeld komt hij over een paar dagen met een selectie uit dit commentaar.

Tegenstanders van Piet maken hier graag gebruik van: zie je wel, de knecht van Sinterklaas maakt het slechtste in de Nederlanders wakker. Het diepgewortelde racisme van onze samenleving wordt zichtbaar gemaakt. Het wordt tijd dat wij hem voorgoed verbannen. 

Hier worden oorzaak en gevolg omgedraaid. Miljoenen Nederlandse gezinnen zijn midscheeps getroffen door de torpedo’s van de racisme-beschuldiging, afgeschoten door de antipieters. Zij laten zich deze ongegronde beschuldiging niet welgevallen. 

Haatpruiken Dat schept een geschikt klimaat voor racistische propaganda. Ze gaan massaal los, xenofoob Nederland, de haatpruiken en de slimmelingen die denken dat zij die hersenschim van rechts ‘politieke correctheid’ ontstegen zijn. Als je ze ruwweg gelijk stelt met PVV-stemmers, dan is dat ongeveer tweevijfde van de bevolking. 

Om die reden wordt Zwarte Piet nu aan twee kanten bedreigd: de tegenstanders houden vast aan de connectie tussen Zwarte Piet en slavernij. Feitenresistentie noemt de filosofe Sietske Altink zulk een geesteshouding. Racisten en xenofoben zien er een nieuw werktuig in om hun machine van haat op gang te brengen. 

Dat is géén reden om Zwarte Piet af te wijzen net zo min als de excessen van ISIS een argument vormen om de hele islam een gevaarlijk en misdadig verschijnsel te noemen. Het is goed deze gedachte vast te houden als de razernij rond de CNN-video losbarst. Racisten die Zwarte Piet misbruiken om hun geestelijk vuil te storten, doen net zo’n onberedeneerde aanval op de sinterklaasvierders als de tegenstanders van Nederlands meest geliefde kindervriend. Dat mogen we hem niet aanrekenen.

Zwarte Piet kan er niets aan doen. 

Volg Han ook op Twitter

Het nieuwste boek van Han is De Mooiste Jaren van Nederland (1950-2000)