Waarom Beyoncé wél feminist is

‘Laat me niet lachen’, en ze proest het uit tegen het beeldscherm. Nieuwsgierig strek ik mijn nek om mee te genieten van de grap die mijn collega en vriendin zo aan het lachen maakt. ‘Wat is er dan?’, vraag ik glimlachend, mezelf alvast voorbereidend op de te komen hilariteit. Zij antwoordt: ‘Beyoncé….die zichzelf een feminist noemt, GROOTSTE GRAP OOIT’.

Dit is een greep uit vele reacties die ik tegenkom over de megaster Beyonce Knowles en haar zelfverklaarde feministische aard. Het maakt altijd een recalcitrant gevoel in me los, zoals dat gebeurt wanneer je in een niet passend hokje geduwd wordt. Dan wil je terugduwen. En nee, ik ben geen onderdeel van de idolate superfans, de zogeheten beehive . Al moet ik bekennen dat ik sinds haar concert van vorig jaar iets harder ben gaan buzzen maar daar gaat het niet om. Het is natuurlijk niet het meest belangrijke onderwerp ter wereld. En waarom zou je tijd besteden aan het verdedigen van een popicoon die niet en, let’s be honest, waarschijnlijk nooit iets van jouw bestaan af zal weten. Toch heeft het me zodanig geplaagd dat mijn interne strubbelingen zich een weg naar buiten baanden. Ik vind Beyoncé namelijk wél een feminist. Yes, I said it.

Nagelbijtende kenau Het beeld dat vroeger vergezeld kwam bij het woord feminist was dat van een tuinbroekdragende, kort haar hebbende, make-uploze, nagelbijtende beha-verbrandende kenau. Dat idee hebben we losgelaten. Waarom houden we ons dan nog steeds vast aan de conventionele richtlijnen omtrent de seksualiteit van een vrouw? Immers, het woord feminist betekent niets meer dan iemand die gelooft in de economische, politieke en  sociale gelijkheid van vrouwen en daarnaar streeft. Het staat nergens dat je dat niet halfnaakt mag doen en als het er wel staat, zouden we dat gedeelte moeten verbranden, samen met het idee dat feministen geen commerciële, wellustige, seksuele wezens mogen zijn.

Geen vastgeroeste ideologie De feminisme-puriteinen doen alsof het feminisme een vastgeroeste ideologie is met bijbehorende kenmerken, en een ieder die daarvan afwijkt heidens is. Zoals een christen die zondag de kerk overslaat of een moslim die niet vijf keer per dag bidt. Iets dat, volgens mij, een persoon niet minder gelovig maakt. Net zo min als het je minder feministisch maakt wanneer je niet aan de zogenaamde fatsoensnormen voldoet. Het maakt je simpelweg menselijk.

Wat is er mis met een vrouw die haar seksualiteit toeëigent en via haar muziek haar lust en liefde, voor haar echtgenoot nota bene, deelt met de wereld? Seks is niets om je voor te schamen, je lichaam is niets om je voor te schamen en die boodschap verkondigt zij luid en duidelijk. Tegelijkertijd zingt de, volgens Forbes, machtigste celebrity ter wereld over de kracht van vrouwen, hun rechtmatige positie aan de top en trekt zij alle genderrollen in twijfel. Het feit dat ze dit allemaal in samenwerking met een commercieel team realiseert, doet in mijn ogen niets af aan het gegeven dat ze jonge meisjes met deze boodschap bereikt en empowert , als geen ander.

Chimamanda Ngozie Adichie, de gerenommeerde Nigeriaanse schrijver die Beyoncé gesampled heeft in een van haar nummers,  – en zelfverklaarde feminist – krijgt onophoudelijk de vraag gesteld wat ze ervan vindt dat een superster zoals Beyoncé, iemand die zo verschilt van de intellectuele invloedrijke modieus maar bescheiden geklede schrijver zelf, haar samplet. Het antwoord:

Ik raak zo verveeld van die vraag maar ik kan je zeggen dat ik blij ben dat mijn dertienjarige nichtje zichzelf  nu een feminist noemt, niet omdat ik een speech heb geschreven maar vanwege Beyoncé.

Ik zie vaker dan eens de discussie, meestal door mannen geïnitieerd, in mijn Facebookfeed voorbij komen over Beyoncé’s degelijkheid of gebrek daaraan en wat dat dan betekent voor haar functie als rolmodel. Daarmee insinuerend dat je als vrouw pas respectabel kan zijn als je sociaal wenselijk gekleed bent en vooral niet transparant bent over je seksleven. Je zou een bepaald soort vrouw moeten zijn om een rolmodel of feminist te kunnen zijn. In mijn optiek betekent echte gelijkwaardigheid mij het recht geven dezelfde of bepaalde idealen te hebben, zonder dat ik me hoef aan te passen aan het beeld dat volgens jou of de maatschappij daarmee gepaard gaat. En zonder mijn validiteit of rolmodelpositie daarom in twijfel te trekken.

Als feminist moet je helemaal niets, behalve geloven in de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen en daar op jouw manier naar streven. Je hoeft niet het intellectuele mantelpakje (Michelle Obama) te zijn of de onschuldige girl next door (Emma Watson) of zelfs de gedisciplineerde powervrouw (Neelie Kroes). Nee, je kan ook een excentrieke actrice zijn zoals Angelina Jolie of een man zoals John Legend of zelfs een exhibitionistische popster – die vrijwillig de keuze maakt om een seksueel wezen te zijn – zonder dat het afdoet aan jouw geloofwaardigheid.

In alle kleuren en maten Want feministen heb je, gek genoeg, in alle kleuren en maten – net als gewone mensen. En als jong meisje heb je de luxe om te zien dat je niet maar één ding hoeft te zijn om geaccepteerd en gerespecteerd te worden. En dat er niet maar één manier is om van jezelf te houden. Misschien is dat wel de volgende feministische golf. Het feminisme anno nu.