Stop het hysterische gejammer van vluchtelingenhaters

Bij het zien van foto’s op mijn Facebooktimeline hou ik mijn ogen met moeite droog. Een aantal vrienden verspreidt fanatiek foto’s van aangespoelde kinderlijkjes van vluchtelingen. Maar ook foto’s van de vader die pennen verkoopt om aan geld te komen, terwijl zijn dochter in zijn armen slaapt, of de foto van de vrouw die in het water ligt en letterlijk voor haar leven zwemt, komen veelvuldig voorbij.

Het besef komt hard aan: dit zijn wanhopige mensen die gevlucht zijn voor de tirannie in het thuisland. Hele gezinnen nemen het risico om te komen op zee of in een vrachtwagen. Ze laten alles achter; werk, vrienden, familie, bezittingen. Vluchtelingenhaters spreken van een ‘wel gecalculeerd risico’, alsof op complotniveau de route naar Europa bekokstoofd is. Het behoeft geen rekenwonder om het risico te berekenen: thuis blijven betekent vrijwel zeker sterven, weggaan betekent misschien sterven.

Geweten Inmiddels heb ik besloten iedereen die foto’s  van leed deelt te ontvolgen. Iedere keer dat ik bewust op het ontvolgknopje druk, voel ik me schuldig, omdat ik mij onwelgevallige beelden censureer, alsof daarmee het leed verdwijnt. Zolang ik de beelden niet zie, bestaan ze niet. De vluchtelingenproblematiek verdwijnt daarmee niet uit de wereld, maar wel uit míjn wereld. Om die toch wat zwakke argumentatie goed te praten, hou ik mezelf voor dat social media-campagnes weinig opleveren, behalve het zuiveren van het eigen geweten. Voor de hopeloze toeschouwer kan het delen van een foto of een artikel al gauw het gevoel geven dat je iets bijdraagt, dat je helpt. Al is het alleen maar doordat je het nieuws verspreidt.

Maar wat kunnen we dan doen om de vluchtelingen écht bij te staan?

We zouden kunnen beginnen met ze geen gelukzoekers meer te noemen. Door te kappen met doen alsof het parasieten zijn die hier onze verzorgingsstaat kapot komen maken. We zouden een voorbeeld kunnen nemen aan Duitsland, waar de asielzoekers door een groot deel van de bevolking met open armen worden ontvangen. Waar men niet kniesoort over het mobieltje dat de Syriër op zak heeft, zo van: ‘ze zijn helemaal niet arm, ze hebben iPhones!’ Oorlog maakt geen onderscheid en treft iedereen, rijk en arm. De gehele bevolking. De Franse zanger Charles Aznavour wees er afgelopen week nog eens fijntjes op dat de vluchtelingen uit alle lagen van de bevolking komen: het is de bakker, de arts en de leraar. Het is de marktkoopman, de student én de werkloze.

Gejammer Onze samenleving staat niet onder druk door de vluchtelingen, maar door het hysterische gejammer van vluchtelingenhaters die bang zijn iets tekort te komen. Die roepen dat het land vol is, terwijl de halve Randstad leegstaat. Dat Nederland niet weet hoe het met de beschikbare ruimtes om moet gaan, is iets anders dan ‘er is geen plek’. Er is ruimte zat. ‘Asielzoekerscentra slibben dicht’, schrijft NOS ongenuanceerd. Ze wakkeren daarmee een eng en duister toekomstbeeld aan, compleet onderbouwd met tabellen en grafieken.

Wat de NOS echter verzuimt te vertellen is dat de asielzoekerscentra dichtslibben omdat de overheid een flink aantal azc’s heeft besloten te sluiten, omdat ze voor een groot deel leeg stonden. Simpelweg omdat het aantal asielzoekers daalde.

Hoe anders is het bij onze buren. Daar waar Bild, de krant die de Telegraaf doorgaans rechts inhaalt, zelfs begrijpt dat met het letterlijk en figuurlijk optrekken van muren, niemand gebaat is. De krant springt zelfs in de bres voor de vluchtelingen en heet ze welkom. Terwijl het Nederlandse kabinet wekenlang angstvallig stil bleef, in de hoop dat iemand anders als eerste de poorten zou openen, begrijpen de Duitsers maar al te goed: van lessen uit het verleden moet je leren.

cc-foto: International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies