Steun het Woonreferendum: laat Rotterdam geen Amsterdam worden!

Niks mis met Amsterdam. Sommige van mijn beste vrienden komen er wel eens. Maar qua woningmarkt is het de eerste stad in Nederland die echt een Londen of Parijs dreigt te worden: een stad waar alleen tweeverdieners met een goedbetaalde baan nog in de buurt van het centrum kunnen wonen, en anderen zijn veroordeeld tot de banlieues. Nu al is een betaalbare huurwoning in Amsterdam vrijwel niet meer te vinden, is er voor de middeninkomens geen plek meer  en worden mensen met een lager inkomen gedwongen te verhuizen naar Almere of Purmerend . En de komende jaren wordt dat alleen nog maar erger.

Als je in Rotterdam een sociale huurwoning zoekt, sta je net zo goed 4 tot 8 jaar op de wachtlijst en ben je in de praktijk meestal zo’n 40 procent van je inkomen kwijt aan woonlasten. Maar relatief valt de woningnood bij ons nog mee . En voor wie het geluk heeft een vaste baan te hebben, is er in Rotterdam nog een koopwoning te krijgen voor een bedrag waar je in Amsterdam alleen je auto voor kwijt kunt. (Daar kun je voor 125.000 euro nét je slaapzak uitrollen op een parkeerplek op stand.)

Als het aan het stadsbestuur ligt, gaat Rotterdam echter zo snel mogelijk Amsterdam achterna. Ik schreef al eens dat Rotterdam een ‘offensief tegen de armen’ voert, en dat geldt ook voor het huisvestingsbeleid. Er is geen stad in Nederland die zo’n enorme hekel lijkt te hebben aan haar eigen inwoners.  Als het aan het college van Leefbaar Rotterdam, CDA en D66 ligt, moeten tienduizenden Rotterdammers plaats maken voor andere, rijkere mensen.

Niks mis ook met rijkere mensen: ik ben niet tegen rijkdom, maar tegen armoede. Laten we vooral zorgen dat alle mensen die in Rotterdam wonen meer kans maken op een (goed)betaalde baan. En laten we vooral zorgen dat iedereen in Rotterdam een goede woning kan vinden die bij zijn beurs past . En mooie, gevarieerde, gemengde blokken en wijken bijbouwen. Zo is er bijvoorbeeld rond de Molenlaan in Hillegersberg en de ‘s-Gravenweg in Kralingen sprake van een zéér ‘eenzijdige woningvoorraad’, en is daar dringend sociale woningbouw nodig om die wijken ‘in balans’ te krijgen.

Dát schrijnende probleem wordt helaas niet benoemd in de Rotterdamse Woonvisie 2030. Daarin schrijft het stadsbestuur wél dat de komende jaren 20.000 betaalbare woningen moeten worden afgebroken of verkocht. Daarvoor in de plaats komen dure woningen terug, om ‘huishoudens met een hoger inkomen te verleiden’.

Waar de huidige Rotterdammers ‘verleid’ gaan worden om te wonen, dat staat er niet in. Waar de vluchtelingen uit Syrië moeten gaan wonen, dat staat er ook niet in , want huisvestingswethouder Schneider weet heel goed dat zijn Leefbaar er garen bij spint als hij straks de vluchtelingen de schuld kan geven dat er te weinig huizen zijn. En dat niet alleen bewoners- en huurdersorganisaties maar ook de corporaties  vinden dat de plannen veel te ver gaan, dat doet al helemaal niet ter zake.

Een referendum voor een goede zaak Op 6 april ging ongeveer één derde van Nederland, sommigen met meer enthousiasme dan anderen, naar de stembus voor een referendum over het associatieverdrag met Oekraïne. Ik heb hier eerder betoogd dat er vanuit links perspectief weinig was om enthousiast over te zijn in het verloop van dat referendum. De campagnes van de linkse partijen waren te weinig links en per saldo heeft het referendum geleid tot een versterking van de positie van populistisch-rechts.

Dat wil niet zeggen dat een referendum niet ook een instrument kan zijn dat ingezet kan worden voor een sociaal of progressief doel. Absoluut niet als enige middel: er is veel méér nodig om te zorgen dat mensen meer te zeggen krijgen over hun leefomgeving en hun land. Van burgerschaps-vorming in het onderwijs, tot directe zeggenschap van bewoners over hun eigen wijk. En vanuit links perspectief is er heel veel werk te doen om de ruimte voor linkse ideeën in het maatschappelijke debat te vergroten en te bevorderen dat mensen hun keuzes ook maken met oog voor de positie en belangen van anderen.

Maar ik kan ook tal van onderwerpen in de afgelopen jaren bedenken waarbij het organiseren van politieke druk via een landelijk referendum een verslechtering voor veel mensen zou kunnen hebben tegenhouden: van het afschaffen van de studiefinanciering tot het uitkleden van de thuiszorg en langdurige zorg. En een deel van het budget voor het terugdraaien daarvan had weer kunnen komen uit andere referenda: bijvoorbeeld één tegen het uitgeven van 14,6 miljard aan JSF-gevechtsvliegtuigen.

Een referendum inzetten voor de goede zaak: dat is precies waar een actiecomité van Rotterdamse huurdersorganisaties, gesteund door lokale bewoners organisaties, maatschappelijke organisaties en politieke partijen, op dit moment mee bezig is. Op 21 april werden 2.771 handtekeningen ingeleverd van initiatiefnemers voor een referendum over de Rotterdamse Woonvisie. De verwachting is dat op 11 mei bekend zal worden of de aanvraag geldig is. In de weken daarna moet het aantal handtekeningen dan worden aangevuld tot minimaal 10.000. Lukt dat ook, dan mogen alle kiesgerechtigde Rotterdammers na de zomer stemmen of ze voor of tegen de afbraak van de sociale huursector in Rotterdam zijn.

Vanaf vandaag kunnen Rotterdammers ook online tekenen op  woonreferendum.nl  om te zorgen dat het Woonreferendum er komt.