Stem strategisch: stem niet

Het zijn goede tijden voor mensen die slechte dingen voor hebben met de democratie en Europa, voor demagogen en populisten. We hebben allemaal kunnen lezen dat de Oekraïne ze niets kan schelen , dat kritische geluiden hierover gecensureerd worden en dat ze het verdrag niet gelezen hebben.

Eerlijk is eerlijk, ik ben geen fan van referenda, maar meer een parlementaire democratie kind of guy. Ik heb desalniettemin lang gedacht toch gewoon JA te gaan stemmen. Immers, ik ben pro-Europa en pro mensenrechten en het is mijn democratisch recht dan wel plicht gebruik te maken van de mogelijkheid (in minder dan 140 tekens). Nu het uur U bijna is aangebroken heb ik echter besloten niet te gaan stemmen, omdat dit veel strategischer is.

Ga maar na. Er zijn qua uitslag maar enkele mogelijkheden op 6 april: het Ja-kamp kan winnen met een opkomst groter dan 30%, het Ja-kamp kan winnen met een opkomst kleiner dan 30% en beide scenario’s gelden ook voor het Nee-kamp. Als het Ja-kamp wint met meer dan 30% is het hele gedoe gelijk afgelopen. In de commentaarsecties wordt nog wat honend teruggekeken, maar het is voor het overige gewoon de huidige praktijk. Als het Ja-kamp wint, maar de drempel niet gehaald wordt, is de uitslag ongeldig en blijft alles bij hoe het was.

De kans dat Nee meer stemmen haalt is echter erg groot. Als Nee wint en de drempel wordt gehaald zijn er meerdere mogelijkheden: het kabinet moet het verdrag in ieder geval heroverwegen, kan met Oekraïne nieuwe onderhandelingen gevoerd worden en een nieuw verdrag gesloten worden etc. Hoe het ook zij, als het kabinet de uitslag om welke reden dan ook niet over neemt, of niet naar genoegen van de initiatiefnemers (en die kans is erg groot) zal dit hen een podium geven om er weken of maanden over te kunnen schrijven, klagen, actie voeren en – wederom heel slim – het nieuws mede te bepalen. Als Nee wint maar de drempel niet gehaald wordt is het referendum ongeldig. Ongetwijfeld zal het Nee-kamp daarin reden genoeg zien om nog op te roepen om het over te nemen, en zo niet daar moord en brand over te schreeuwen, maar dat terzijde.

Voor een deel denk ik, hulde aan de initiatiefnemers. Hulde, omdat ze het debat weten te kapen, hiermee de media weten te beheersen en daarmee aantonen dat het veinzen van engagement hand in hand kan gaan met het beheersen van het politieke spel. Hulde ook, omdat zij een patstelling creëren voor mensen die Ja willen stemmen en onder het label democratie een prisoner´s dilemma geschapen hebben. Voor mij is het daarom een kwestie van ‘ Don’t hate the player, hate the game’. En die game ga ik niet meespelen, omdat de grootste strategische fout die je kunt maken is om in de val van je tegenstander te lopen.

Het is uiterst nobel en oprecht om Ja te gaan stemmen en je beste beentje voor te zetten, maar ik maak toch liever de strategische overweging om niet te gaan stemmen, omdat dit waarschijnlijk meer effect heeft dan Ja te stemmen. Als mijn absentie die druppel op de gloeiende plaat mag zijn om de drempel uiteindelijk niet te halen, maak ik graag gebruik van mijn vrijheid om niet te gaan stemmen. En mocht u het daar niet mee eens zijn, don’t hate the player, hate the game.