Minister, doe iets aan Diane-35!

Ivan Wolffers schrijft elke dag een gezond weetje, gebaseerd op onderzoeken met merkwaardige en soms ongelofelijke uitkomsten. Door de weetjes van Wolffers leer je van alles over bijvoorbeeld verschillende ziektes, medicijngebruik en gezond afvallen, maar ook over de vaak komische verschillen tussen mannen en vrouwen.

Soms vraag ik me af wie toch de mensen zijn die bepalen wat nieuws is. Als simpele ziel denk ik dat nieuws nieuw is, maar dat is meestal niet zo. Meestal weten we het al lang, maar er is plotseling een reden om oud nieuws op te warmen.

Nieuws is het dat gisteren de Minister voor Volksgezondheid zegt dat ze niet bevoegd is de anticonceptiepil Diane-35 uit de handel te nemen. Dat kan alleen via het College ter Beoordeling voor Geneesmiddelen (CBG) en daar wacht ze dan maar op.

Diane-35 heeft in Frankrijk veel onrust opgeleverd en daarom wordt gekeken of hij (in Frankrijk) niet uit de handel moet worden genomen. Ik heb vanaf 1977 het boek Medicijnen bijgehouden en elke twee jaar kwam er een nieuwe versie. Al heel lang weet ik dat er een grotere kans is op trombose bij gebruik van Diane-35 als je het vergelijkt met andere anticonceptiepillen.

Want wat is er met Diane-35 aan de hand? Hij bevat naast de oestrogene stof enthinylestradiol ook een progestagene stof (zo zitten pillen nu eenmaal in elkaar) en bij Diane-35 gaat het om de progestagene stof cyproteronacetaat. En cyproteronacetaat geeft nu eenmaal grotere risico’s op trombose dan andere progestagene stoffen, bijvoorbeeld levonorgestrel. Dus als iemand aan de pil gaat dan zou elke goede arts Diane-35 af moeten raden. “Mevrouw, neem toch liever een andere pil, dan loopt u minder risico’s”. Hoe moeilijk is het om een goede dokter te zijn?

Nu is er echter nog iets anders. Bij cyproteron heb je wat minder acne. Dus was het verkoopargument: voor jonge vrouwen met veel acneproblemen is Diane-35 misschien wel een goede keus. Maar jeugdpuistjes…. Gaan we daar met een kanon op schieten? Daar zijn zo veel simpelere methoden voor, waar je geen trombose als bijwerking op kan lopen. Zouden we het accepteren als je bij gebruik van Clearasil trombose oploopt? Natuurlijk niet.

Is trombose dan zo’n ramp? Complicaties van trombose zijn er vele en die kunnen fataal aflopen. Dat blijkt wel uit het artikel in Trouw van vandaag: bij LAREB het centrum voor bijwerkingen zijn mogelijk wel 10 sterfgevallen door Diane-35 bekend.

Bij de eerste de beste cafébrand met een dergelijk aantal dodelijke slachtoffers staat heel Nederland op zijn kop en wordt er grondig uitgezocht wie daar verantwoordelijk voor is. Bij geneesmiddelen zie je dergelijke reacties zelden, maar je zou net zo goed uit kunnen zoeken wie er verantwoordelijk is voor het feit dat bestaande kennis niet gebruikt is om te voorkomen dat dit gebeurde.

Het staat erg ijdel om jezelf te citeren, maar ik moet het toch even doen. In mijn boek medicijnen schreef ik meer dan 10 jaar geleden al over Diane-35:

Jonge vrouwen die aan de pil willen beginnen kunnen beter een andere pil slikken. Uit onderzoek blijkt namelijk dat pillen die cyproteron bevatten een grotere kans op trombose geven (Lancet 2001;358:1427). In een onderzoek van het Boston Collaborative Drug Surveillance-programma keek men naar vrouwen tussen 16 en 39 jaar die ooit de cyproteronbevattende pil gebruikt hadden (24.401 vrouwen). Ook koos men volledig willekeurig 75.000 vrouwen uit de groep die een pil met levonorgestrel gebruikt hadden. Dat alles in de periode 1992-1999. Voor elke vrouw bij wie een keer trombose was vastgesteld werden vier vrouwen ter vergelijking gekozen. Daarna werd met de computer een analyse gemaakt. Uit het onderzoek blijkt dat de kans op trombose bij gebruik van pillen die cyproteron bevatten vier keer zo groot is als bij pillen die levonorgestrel bevatten.

Dat las ik in 2001 in de Lancet en ik vond het mijn verantwoordelijkheid die kennis te delen met mensen die medicijnen moeten slikken en daar informatie over zoeken. Naar aanleiding van het bericht in Trouw zegt een woordvoerder van het CBG nu “Dat is nu met de cijfers van Lareb anders”. Hij had dat verdorie al kunnen weten in 2001! En als hij de verslagen van LAREB gevolgd had wist hij ook al lang hoeveel dodelijke slachtoffers het in Nederland waarschijnlijk al gekost had. Dat vind ik nu nieuws: dat het CBG zijn werk niet goed doet. Het College is vooral effectief bij het beoordelen of een nieuw medicijn in Nederland wordt toegestaan en is daarna nauwelijks nog oplettend. Zo moeilijk is het verdorie allemaal niet. En die Minister kan zich maar beter niet verschuilen achter het CBG. Ze kan gewoon zeggen dat er voorlopig in Nederland geen Diane-35 meer wordt voorgeschreven in afwachting van nader onderzoek. Zo moeilijk is het werk van een Minister niet.

Lees ook: Mogelijk tien doden door pil Diane-35

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige weetje:  Waarom lopen mannen vaker onder een auto dan vrouwen?

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek