Wat Mart Smeets je niet vertelt over anti-racismeprotesten in de sport

Dat Amerikaanse sporters protesteren tegen politiegeweld is voor Nederland misschien moeilijk te begrijpen. Daarom moet een expert als Mart Smeets dit uit komen leggen bij De Wereld Draait Door. Wie kan nu beter de protestacties van jonge, zwarte mannen als Colin Kaepernick duiden dan een oude, witte sportcommentator?

Black Lives Matter Daarom moet ik, iets jongere witte man, natuurlijk de protesten echt gaan duiden. Hah! Nee, er zijn zat mensen die het al uitgebreid hebben uitgelegd. Die de protesten in het sociale framework van de Black Lives Matter beweging plaatsen. Lees bijvoorbeeld Ijeoma Oluo , of Bomani Jones , of Rembert Browne , of Michael Eric Dyson. Zij kunnen de protesten veel beter uitleggen en duiden dan ik.

Het gaat mij om de manier waarop Smeets de reacties op deze protesten framede. Voor Smeets leek dit vooral een verhaal van progressiviteit en solidariteit, van steeds meer spelers die mee gaan doen. Hij verzon er ter plekke ook maar wat solidaire, witte NFL-spelers bij ( ik kan er geen vinden ).

“Nu gebeurt er iets heel fijns voor de movement die langzaam aan het ontstaan is”, zei Smeets over het feit dat één witte speelster in het volgens hem rechtse vrouwenvoetbal ook knielde tijdens het volkslied: Megan Rapinoe, die hij lekker seksistisch een ‘wijffie’ noemde.

Politiegeweld Smeets deed alsof de acties van deze atleten tot meer kritische blikken op politiegeweld leidt, maar dat komt toch vooral door de bredere en al jaren lang bestaande Black Lives Matter beweging, en niet door het feit dat een paar sporters die nu oppikken. Dat is geen beweging die langzaam ontstaat, maar al jaren actief en succesvol bezig is.

Waar Smeets het ook niet over had is het feit dat de witte sportbonden, witte coaches en andere witte leidinggevenden helemaal niet blij zijn met deze protesten. De conservatieve reacties van grote delen van wit Amerika verdwijnen zo naar de achtergrond, want de zogenaamde vooruitgang moet benadrukt worden.

Hij noemde niet dat de Amerikaanse voetbalbond Rapinoe’s acties publiekelijk afkeurt, en haar er mogelijk zelfs voor gaat straffen. Haar eigen team maakte het in haar laatste wedstrijd onmogelijk om actie te voeren, door het volkslied snel af te spelen terwijl zij nog in de kleedkamer was.

Nepneutraliteit Smeets maakte ook van NFL-hoofd Roger Goodell, een soort beter betaalde Bert van Oostveen, iemand die ‘ultrarechts’ is en ‘bijna een ondersteuner van Trump’, wat zijn ondersteuning van de vrijheid van meningsuiting dan ‘mooi’ maakt. Maar Goodell doet nooit politieke uitspraken, en dat hij Kaepernicks acties afkeurt maar toegeeft dat ze onder de vrijheid van meningsuiting vallen is geen teken van een breed gedragen ideaal, zoals Smeets suggereert, maar een teken van de angstvallige nepneutraliteit van de NFL. Te hard stelling nemen betekent namelijk dollars wegjagen, en dat kan natuurlijk niet.

Daarom doet geen van de meer dan 30 miljardair-eigenaars van NFL teams ooit expliciet politieke uitspraken. Mede daarom weerden zij Donald Trump in 2014 als potentiële eigenaar, terwijl hij al decennia probeert dit exclusieve clubje binnen te komen. Mede daarom zijn de meeste eigenaren nu stil, en zij die wel iets zeggen ( zoals de flamboyante Jerry Jones ), zeggen hetzelfde als Goodell en alle coaches die hun mond open doen: disappointed.

Trump Hoe reageert echt Trump-steunend Amerika op deze protesten? Vraag het aan Donald Trump zelf: die deed Mark Rutte na, en zei tegen Kaepernick dat hij op moest pleuren , maar dan in nettere bewoordingen dan onze minister-president.

Dit soort geluiden hoorden we niet toen witte spelers en coaches iets voor Trump deden. Zo is Tom Brady, één van de beste en bekendste spelers in de NFL, beste maatjes met Donald Trump. Buffalo Bills coach Rex Ryan hield een praatje voor Trump toen hij New York aandeed tijdens de Republikeinse voorverkiezingen. Toen ontstond er geen controverse. Toen werd er niets publiekelijk afgekeurd.

Dat komt voor een deel door structurele ongelijkheid binnen de sport zelf. Alhoewel de meerderheid van de spelers zwart is, zijn de coaches, eigenaren, en general managers (de mensen die het spelersbeleid bepalen), ontzettend wit. Dit is vrij letterlijk een sport waarin de rijkdom van witte mannen op de pijn van zwarte mannen is gebouwd , waarvan maar een klein percentage echt goed betaald wordt.

Conservatief De NFL probeert dan wel angstvallig neutraal te zijn, maar is ook ontzettend conservatief. Een verbod op deze protesten stellen ze niet in (en wordt wettelijk moeilijk), maar contracten worden meestal niet meer verlengd als ze je te vervelend vinden. De beleidsbepalers zeggen publiekelijk niet dat dit verafschuwen, maar in anonieme citaten vergelijken ze Kaepernick met Rae Carruth, een oud-speler die zijn vrouw vermoorde.

Hoe breder deze beweging, hoe moeilijker de NFL er iets tegen kan doen, maar dat ze het geen probleem vinden om progressieve mensen te verstoten is geen nieuws, al zouden ze het nooit publiekelijk zeggen. Vecht je voor homorechten? Blackballed. Ben je openlijk homo? Ook blackballed. Wil je dat wiet gelegaliseerd wordt? Doei baan.

Maar vind je dat het homohuwelijk gelijk staat aan pedofilie? Geen probleem. Sla je je vrouw in elkaar? Blijf lekker spelen. Word je twee keer van verkrachting beschuldigd? Tikje op de vingers ! Vecht je je leven lang tegen het homohuwelijk? Hall of Fame !

Nederland Niet heel vreemd dat spelers voor Kaepernicks protestacties begonnen, angstvallig hun mond hielden over hun politieke visies. Het is dan ook niet vreemd dat er nog steeds geen openlijk homoseksuele speler in de NFL is. Let wel: die hebben we in het Nederlandse voetbal ook niet. Ook dat zegt veel over de acceptatie van homoseksualiteit in de Nederlandse voetbalwereld.

En ja, zo slaan we ook een bruggetje naar Nederland. Want we kunnen wel heel lyrisch doen over deze spelers, en we kunnen raar kijken naar Amerikanen die dit vervelend vinden, maar in Nederland wordt er al gezeurd als spelers niet de lippen bewegen bij het Wilhelmus (terwijl 40 procent van de Nederlanders de tekst niet kent ). Ik vraag me af of Matthijs van Nieuwkerk bij de eerste protestactie van sporters in Nederland ook hoopt dat het “breed gedeeld gaat worden”.