India, de apotheker van Afrika

De Indiase premier Narendra Modi is in Europa voor de dertiende India-EU top. Die zal vooral over economische samenwerking, veiligheid en migratie gaan. De EU zal van de top gebruik maken om aan te dringen dat India iets gaat doen op het gebied van het patentrecht op medicijnen. Al jaren lang is het Indiase beleid op dat gebied een doorn in het oog van rijke landen. Artsen zonder Grenzen lobbyt tegen een dergelijke beslissing, omdat AZG de medicijnen voor haar projecten uit India laat komen, zodat ze tenminste betaalbaar zijn.

Doordat India de internationale afspraken rond intellectual property rights negeert is er een bloeiende export van Indiase medicijnen naar met name arme landen. Daarom wordt India ook wel de apotheker van Afrika genoemd. Zou India in ruil voor een lening van 450 Euro voor aanleg van een metro in de Indiase stad Lucknow het patentrecht aan de wensen van Europa aanpassen dan zou dat een klap zijn voor bijvoorbeeld Afrikaanse patiënten met HIV-infectie. De geneesmiddelen die zij nodig hebben zouden zo’n 15 keer zo duur worden en onbetaalbaar worden.

Alles draait om een al tientallen jaren durende discussie over de internationale afspraken rond het patentrecht zoals door de World Trade Organization wordt voorgesteld. Een garantie van 50 jaar patent. Daar kwam echter zoveel protest tegen omdat patenten rond geneesmiddelen en voedingsproducten daarvan uitgesloten zouden moeten zien, ook in rijke landen. Er volgden langdurige onderhandelingen in Doha om tot afspraken te komen voor voeding en gezondheid buiten de afspraken te houden. Naast India waren ook Korea, Brazilië en Thailand niet gelukkig met de wensen van de rijke landen. Het zou ertoe leiden dat rijke landen nog meer geld uit arme landen wegzuigen, de arme landen geen eigen industrie kunnen ontwikkelen en dat de vrije markt en de beursstanden in Amsterdam, New York en Londen de gezondheid van de wereldbevolking gaan bepalen.

India hield het been stijf, heeft een patentduur van slechts zo’n 5 tot 7 jaar en ontwikkelde een bloeiende farmaceutische sector in Hyderabad, Mumbai en Bangelore. Die richt zich sinds kort ook op ontwikkeling van nieuwe medicijnen, maar moet het toch vooral hebben van productie van generieke middelen. Dat zit de farmabazen dwars. Novartis heeft een tijd lang grote rechtszaken gevoerd tegen India rond het leukemiemedicijn Glivec, maar slaagde er niet in om India op de knieën te krijgen. Naar de uitkomst van die zaak werd met spanning gekeken, want als de industrie met 1 medicijn succesvol zou zijn, dan zouden er zaken volgen door andere middelen en zou de Indiase geneesmiddelenindustrie niet langer bloeien.

Er zijn in India veel bedrijven. Cipla is bijvoorbeeld een bekende farmagigant in India. Op de wereldmarkt komt 2% van de omzet aan medicijnen op naam van Indiase producenten, en het neemt met jaarlijks met 10% toe. Het merendeel van de export uit India gaat naar arme landen, maar meer dan een derde gaat naar de Verenigde Staten en ook in Europa komen Indiase middelen terecht. Vandaar de incidentele verhalen over medicijnen waarbij per ongeluk nog bijsluiters zitten in onbegrijpelijke talen. Ook in de VS zouden veel gezondheidsprogramma’s niet kunnen draaien zonder de goedkope Indiase medicijnen. Volgens de Amerikaanse FDA voldoen 74 van de Indiase bedrijven aan de Amerikaanse kwaliteitseisen voor productie. De smeercampagnes dat medicijnen uit India niet aan de eisen voldoen zijn daarmee ontkracht.

Het zou me verbazen als Narendra Modi toegeeft aan de verlangens van de EU. Hij heeft ambitieuze voor India: een gezondheidszorg waarin alle medicijnen gratis zijn. Om de verkiezingen die binnenkort plaats vinden te winnen zal hij zijn sociale gezicht moeten tonen.