Het imagoprobleem van de millennial

In de afgelopen week las ik in verschillende media over ‘millennials’ en de problematiek die om hen heen lijkt te hangen. Ik werd meteen weer teruggeworpen in mijn overpeinzingen over millennials, of Generatie Y. Ikzelf, nu 30 jaar, blijf de drang houden om deze groep te duiden, zelfs na het schrijven van een boek over dit onderwerp. De verhalen van de geïnterviewde personen klinken bekend in de oren en tegelijkertijd voel ik een weerstand, afschuw, omdat ik “niet zo wil zijn”.

Bijna drie jaar geleden wilde ik een tegengeluid laten horen met als boodschap dat we heus niet allemaal verwend en lui zijn. En dat vind ik nog steeds. Het veelal negatieve geluid over millennials, bijvoorbeeld over hoe ze onmogelijk zijn om mee samen te werken, te grote ego’s hebben en wel credits willen maar er niets voor willen doen, vind ik onterecht. Daar hoef ik alleen maar voor om me heen te kijken.

In de gesprekken die ik voerde met personen die een stukje ouder zijn kwam vaak naar voren: “Dit is niets nieuws. Toen ik in de twintig, begin dertig was, was ik ook zoekende en klaagde de generatie van mijn ouders ook over ons.” Een typische generatiekloof dus. Toch durf ik te beweren dat het imagoprobleem van de millennial verder gaat dan een beetje gemopper op “de jeugd van tegenwoordig”.

Ik denk dat het grootste probleem van millennials angst is. Angst om te kiezen, of beter gezegd, verkeerd te kiezen. Angst om dingen te missen. Angst voor wat (niet) komen gaat. Angst om niet alles uit het leven te halen wat er in zit. Angst voor een nietszeggend bestaan. En naast die angst het knagende gevoel dat het inderdaad narcistisch is om alles te willen, om bijzonder te willen zijn en het schuldgevoel omdat je weet dat er zoveel ergere dingen op de wereld zijn en je ze wel zou willen oplossen, maar je weet niet hoe.

Het contrast van torenhoge ambities en beperkte kansen in economisch moeilijkere tijden creëert een soort ratrace. De generatie die van hun ouders te horen kreeg dat ze “alles konden worden wat ze maar wilden, als ze er maar hard genoeg voor werkten,” komt van een koude kermis thuis. Hard werken, jezelf neerzetten als een merk, knallen, afstuderen; het geeft allemaal geen garantie voor de toekomst en dan uiteindelijk toch weer die angst.

Er werd mij gezegd dat ik: “niet zulke hoge eisen aan mezelf moest stellen”. Dit advies vond ik altijd goedbedoeld, maar tegelijkertijd naïef. Mijn motto was: deze intercity stopt niet bij de tussengelegen stations, we moeten dóór. Ik denk dat veel millennials hetzelfde ervaren, falen is geen optie. Die tomeloze hang naar perfectie: de perfecte baan, de perfectie relatie, geliefd en populair zijn, ik denk dat dat is wat men stoort aan millennials. Zij zien jonge mensen die in principe niets te klagen lijken te hebben, omdat de millennial die buitenkant, het succesvolle persona op kunstige wijze heeft vormgegeven. Bij diezelfde, schijnbaar gelukkige mensen, gaan er geluiden op over twijfels, ongelukkig zijn en geen genoegdoening kunnen halen uit het leven. Voor mensen die hier van buitenaf naar kijken rijmen deze schijnbare contrasten niet, maar ik gok dat de gemiddelde millennial precies begrijpt waar ik het over heb.

Heeft de millennial gegronde angst voor de toekomst? Misschien wel. Zoals uit voorspellingen blijkt, is er weinig kans op vastigheid voor de millennial op bijvoorbeeld de arbeidsmarkt. Ik denk dat de komende jaren de kracht van deze generatie tot zijn recht gaat komen. Millennials zijn bij uitstek mensen die met veranderingen en onzekerheid hebben moeten leren omgaan en de komende jaren zal hen dat van pas gaan komen. De nadruk op materieel bezit en vastigheid zal samen met de vergrijzing van de babyboomgeneratie langzaam verdwijnen en uiteindelijk zullen millennials hun plek in een nieuwe, fluïde samenleving innemen.