Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Het aandeel van het Westen in de opkomst van het jihadisme

  •  
30-11-2015
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
133 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
Vluchtelingen die nu onze kant opkomen, zijn veelal slachtoffer van extremisme dat onder meer een gevolg is van Westerse interventies in het land van herkomst
Na de aanslagen in Parijs heeft het vluchtelingendebat een nieuwe wending genomen. Er lijkt een groter besef te zijn ontstaan voor de risico’s van het openstellen van onze grenzen om vluchtelingen op te vangen. We realiseren ons dat terroristen gemakkelijker Europa binnen kunnen komen. Een reële angst, nu Parijs en de rest van de wereld opgeschrikt is door het bloedbad dat vrijdag 13 november werd aangericht.
Toch moeten we er ons van bewust blijven dat vluchtelingen juist op de vlucht zijn voor het excessieve geweld dat onder andere door extremistische groeperingen als IS veroorzaakt wordt. Maar we staren ons blind op het extremisme waar alleen wij slachtoffer van worden en laten daarbij andere, niet-Westerse, slachtoffers buiten beschouwing. Voor de aanslagen in Parijs werden eerder in dezelfde week zeven Afghanen omgebracht door IS, waaronder een meisje van zeven jaar oud. Ook pleegde IS in dezelfde week een aanslag in Libanon, waarbij 43 doden en honderden gewonden vielen.
We zouden ons na de aanslagen in Parijs juist des te meer moeten realiseren waarvoor de mensen die behoren tot de vluchtelingenstroom op de vlucht zijn. Aanslagen zijn voor hen een dagelijkse realiteit. We zouden vluchtelingen nooit en te nimmer op een lijn mogen plaatsen met de extremisten, waar zij juist slachtoffer van zijn geworden. Omdat wij bang zijn anders onze eigen collectieve Westerse veiligheid niet te kunnen waarborgen.
In de media wordt niet of nauwelijks gesproken over het aandeel dat het Westen heeft in de oorlogen die deze mensen ontvluchtten. De vluchtelingen die nu onze richting opkomen zijn veelal slachtoffer van extremisme, dat onder andere een gevolg is van Westerse interventies in het land van herkomst.
Ontstaansgeschiedenis jihadisme Het jihadisme vindt zijn oorsprong in Afghanistan. Toen de Sovjet-Unie het land in 1978 binnenviel om de huidige communistische regering, die nogal aan het wankelen was, overeind te houden.
De stammencultuur in Afghanistan zorgde ervoor dat de bemoeienis van de Sovjet-Unie tot veel verzet leidde. Traditionele islamitische Afghanen werden veelal onderdrukt tijdens het communistische regime. Verschillende stammen waren bang dat hun culturele identiteit aangetast zou worden door de komst van de Russen. Daarnaast laten Afghanen zich niet graag door buitenstaanders vertellen wat te doen. Er ontstond een heilige jihad.
Als reactie daarop financierde de Verenigde Staten islamitische groeperingen in de hoop het communistische regime omver te kunnen werpen. Dit gebeurde allemaal in de context van de Koude Oorlog.
Door de interventie van de Verenigde Staten in Afghanistan ontstond Al-Qaeda en later de Taliban. Beide groeperingen keerden zich uiteindelijk tegen de Verenigde Staten, omdat zij vonden dat hun invloed te groot werd. Dezelfde groepen, die eerder gesteund werden door het Westen, worden nu geclassificeerd als terroristen.
Ook IS ontstond nadat de Verenigde Staten samen met bondgenoten, waaronder Nederland, tijdens de ‘War against Terror’ Irak binnenvielen in 2003. Maar het zou te kort door de bocht zijn om de Westerse interventie in Irak als enige oorzaak aan te wijzen, omdat er meerdere oorzaken aan de opkomst van de Islamitische Staat in Irak ten grondslag liggen.
IS, een natie zonder staat Tijdens de invasie in Irak werd de huidige regering onder Saddam afgezet inclusief het militaire apparaat. Zij behoorden veelal tot een andere islamitische stroming dan de nieuwe regering die aangesteld werd. De militairen die het land dienden onder Saddam raakten werkloos en ontredderd. 
Irakezen die behoren tot de soennitische tak van de islam, waaronder militairen die werkten onder Saddam Hussein, konden zich niet vinden in de nieuwe regering, aangesteld door de internationale coalitie, die geleid werd door een sjiitische president. Een deel van hen, waaronder personen werkzaam voor het regime van Saddam Hussein, kwam in opstand tegen de regering en de internationale coalitie.
Echter, een opstand was niet genoeg. Ze besloten ook een eigen staat op te richten: het Kalifaat. De tactiek die ze gebruiken zou men doorgaans als religieus fascisme kunnen classificeren. Ze proberen een gevoel van eenheid te creëren door religie in te zetten [lees: misbruiken] om gemeenschappelijke nationale waarden te creëren. Zodat iedereen zich verbonden voelt met een verbeelde gemeenschap, in dit geval ‘Islamitische Staat’. Ook erkent de organisatie het grensgebied tussen Irak en Syrië niet, volgens IS is de Syrische stad Aleppo de hoofdstad van het Kalifaat.
Veel soennitische burgers voelen zich niet vertegenwoordigd door de regering in Irak. Door de gespannen verhoudingen tussen soennieten en sjiieten in het land, probeert IS steeds meer mensen achter zich te scharen. Daarbij worden soennitische burgers tussen twee extremen vastgezet, kiezen ze voor een regering die naar hun mening niet voor hun belangen opkomt, of voor een extremistische groep die wel voor hun belangen meent op te komen?
Het probleem met natiestaten als Irak is dat zij vaak om één persoon draaien. Voorheen was dat Saddam Hoessein. Daar is door de internationale coalitie te weinig rekening mee gehouden. Door het wegvallen van Saddam, stortte het systeem volledig in. Na de invasie raakte Irak volledig ontwricht, waardoor IS in alle chaos heeft kunnen ontstaan.
Mede daardoor zijn er miljoenen mensen op de vlucht zijn geslagen. Volgens een recent rapport uitgegeven door de UNCHR hebben we momenteel te maken met de grootste vluchtelingenstroom ooit. Grote groepen vluchtelingen onder andere afkomstig uit Irak, Syrië en Afghanistan.
Vluchten is een mensenrecht
In het huidige debat over vluchtelingen lijken we door onszelf opgestelde verdragen te negeren. In het Vluchtelingenverdrag dat in 1951 opgesteld werd naar aanleiding van de Tweede Wereldoorlog, staat dat wanneer mensen uit gegronde vrees voor vervolging wegens ras, politieke overtuiging, godsdienst, nationaliteit of het behoren tot een bepaalde sociale groep op de vlucht zijn, ze in bescherming moeten worden genomen. In Europe dreigen we nu echter de grenzen dicht te gooien voor vluchtelingen. Uit angst verliezen we het zicht op onze verantwoordelijkheid. Bovendien erkennen we ons aandeel in het ontstaan van jihadisme in zijn huidige vorm niet. Vluchtelingen die nu onze kant opkomen, zijn veelal slachtoffer van extremisme dat onder meer een gevolg is van Westerse interventies in het land van herkomst. Daar mogen we soms best even stil bij staan.

Meer over:

opinie, wereld
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.