Haal zachte 'g' uit het verdomhoekje!

“Of je kunt gewoon accepteren dat Griekenland absoluut niet competitief is. In de VS heb je Florida, ook hopeloos met al die ouderen. Daar moet geld bij. Wij hebben Limburg…” Tijdens een interview geeft Jesse Frederik (economiejournalist voor De Correspondent) zijn mening over de situatie in Griekenland. Zonder enige nuancering gooit hij zijn ongefundeerde mening eruit, met betrekking tot de provincie Limburg.

Een interessante uitspraak die mij, als getogen maar niet geboren Limburger, verbaasde en aanspoorde om het stuk verder te lezen, wachtende op een uitleg van zijn kant over de schijnbare afgunst jegens Limburg. Deze uitleg kwam echter helaas niet meer.

Het is een sprekend voorbeeld van een nietszeggende antipathie tegen een stukje Nederland, dat met zo’n 1,2 miljoen inwoners ver buiten het habitat van deze journalist valt. Mij fascineert vooral de vraag, waar deze insinuerende zin opeens vandaan komt, in een betoog dat verder uitsluitend over de financiële Griekse malaise gaat. Het blijft in de context van het verhaal dan ook gissen naar een plausibel antwoord. Al zal dit hoogstwaarschijnlijk gebaseerd zijn op een mengeling van vooroordelen, grootspraak en heldhaftigheid op het niveau van een ‘meeloper’ tijdens een pesterijtje.

Want laten we elkaar niets wijsmaken; anno 2015 is de tolerantie ten opzichte van de meest veelzijdige provincie van ons land nog steeds van een schrijnend laag – en vooral lacherig – niveau. In een column van de Limburgse L1-presentator Jo Cortenraedt, komt pijnlijk naar voren hoe bijvoorbeeld Limburgs exportproduct nummer 1, André Rieu, telkens zijn afkomst moet verdedigen en verantwoorden in de diverse media. Een voorbeeld hiervan is een interview met Eva Jinek, waarbij Rieu moest reageren op de stelling dat ‘in iedere Limburger een minderwaardigheidscomplex zit’. Rieu reageerde verdedigend met de reactie ‘dat Hollanders dat er graag van maken.’ Tevens refereerde hij aan de Duitse televisie, waar men gerust nieuwslezers met een ander (bijvoorbeeld Beiers) accent het nieuws laat presenteren. Iets wat in Nederland, tot nu toe, ondenkbaar is. En dat terwijl Nederland zo graag vooruitstrevend, ruimdenkend en a-conservatief propageert te zijn, op welk gebied dan ook.

De afkeer die veel bewoners van ‘boven de rivieren’ tegen het ‘Nederlandse wormvormig aanhangsel’ hebben, komt misschien wel voort uit een vorm van angst en onwetendheid voor het onbekende(re). Het afzetten tegen iets wat anders lijkt, maar verre van anders blijkt te zijn. Op de taal en het accent na. De zachte ‘g’ maakt immers, in tegenstelling tot het schrapende harde ‘g’-geluid, een softe en onzekere indruk op de mens uit bijvoorbeeld de Randstad. Iets wat synoniem lijkt te staan voor de levensinstelling en het karakter van de mens uit de Limburgse regio’s.

Echter, wat dat betreft moet het Limburgse accent juist gezien worden als grondlegger voor de huidige Nederlandse taal, die nu als Algemeen Beschaafd wordt gezien. Hoogleraar en taalkundige Marc Van Oostendorp beweert namelijk, dat de uitspraak van de zachte ‘g’ de oorspronkelijke uitspraak van deze letter/klank is. Gaandeweg is men de uitspraak van de ‘g’ steeds meer gaan verleggen van voorin de mond, naar meer achter in de keel. Een evolutie die met zich mee heeft gebracht dat de Limburger regelmatig niet wordt begrepen of als dom en naïef wordt bestempeld.

Zou het dan ook niet getuigen van meer acceptatie en inleving wanneer er meer Limburgse inbreng op radio, televisie en in de rest van de media zou komen, waarbij de grote bazen niet aandringen op het afleren van ‘dat accentje?’ Chantal Janzen, Jon van Eerd, Huub Stapel en Toon Hermans zouden heus niet minder getalenteerd zijn (geweest), wanneer ze in hun vertrouwde ABN mét zachte ‘g’- accentje hadden gesproken en geacteerd. Het is namelijk slechts de interpretatie bij het horen van een Limburgs accent, die zorgt voor een razendsnelle, ongefundeerde mening. Jammer dat juíst gevestigde journalisten zich vaak zó laten misleiden door deze leugenachtige subjectiviteit. 

Dit artikel verscheen eerder ingekort in NRC Handelsblad en NRC next