Energie-onafhankelijk én klimaatvriendelijk, Europa wint macht

Han ten Broeke breekt in de Volkskrant de lans voor een energie-onafhankelijk Europa. Terecht. Europa importeert meer de helft van haar energieconsumptie uit landen buiten de Unie. Miljarden euro´s die in de zakken van Russische tsaren en Arabische oliesjeiks belanden. De VVD-buitenlandwoordvoerder lijkt echter blind voor de risico´s van klimaatverandering, terwijl dat toch volgens vele veiligheidsdeskundigen en ministers van buitenlandse zaken een van de grootste bedreigingen voor onze veiligheid ter wereld is.

Han ten Broeke spreekt over “wereldvreemde klimaatdoelstellingen” van de EU die ook nog eens “onrealistisch” zijn. Je vraagt je af of het VVD Tweede Kamerlid niet zelf een beetje wereldvreemd is, aangezien de EU haar klimaatdoelstelling twee jaar geleden al gehaald heeft.

Deze maand hebben de ministers van buitenlandse zaken van de acht grootste economieën hun bezorgdheid geuit over de veiligheidsrisico´s en de economische bedreigingen als gevolg van klimaatverandering. Ook wijzen tientallen veiligheidsdeskundigen in de VS op de risico´s van klimaatverandering; de toenemende conflicten en rampen in de wereld als gevolg van extreme weersomstandigheden zijn een risico voor de veiligheid van Amerikaanse burgers. Het Pentagon ziet klimaatverandering als een van de grootste bedreigingen voor de VS en geeft haar militairen uitgebreid training over de gevolgen – en oorzaken – van klimaatverandering.

Een realistisch buitenland- en veiligheidsbeleid verbindt de twee thema´s van energiezekerheid en klimaatverandering. Europa kan zelfvoorzienend worden in haar energiebehoefte door middel van zowel energiebesparing en duurzame energie; en dat is ook nog eens goed voor het klimaat. Als de overheid echt werk zou maken van energiebesparing, dan zouden huishoudens ook nog hun energierekening kunnen zien dalen. Investeren in duurzame energie gaat het verkwisten van miljarden euro´s aan fossiele importen tegen. Een slimme combinatie van beide leidt tot waar ook de VVD om vraagt: meer macht over onze eigen energieopwekking, minder geld naar het buitenland en extra banen in de hard getroffen bouwsector.

Het is treurig om te zien dat Nederland op duurzame energie in Europees verband nog steeds de hekkensluiter is met onze luttele 4,5 procent. Alleen Luxemburg en Malta staan nog lager op de lijst. Europa moet meer als een blok optreden op energiegebied met ambitieus Europees beleid op energiebesparing en duurzame energie. We hebben Europees gecoördineerde investeringen in pijpleidingen en energienetwerken nodig. Europa, en niet elk individueel landje apart, zou de onderhandelingen met energiemachten als Gazprom moeten voeren, zodat Rusland niet langer via bilaterale dealtjes een verdeel-en-heers tactiek kan spelen. De Nederlandse Gasunie doet daar leuk aan mee door in de Nordstream pijpleiding te stappen die Rusland direct met West-Europa verbindt, tot chagrijn van Polen en de Baltische staten.

De EU kan dus zeker een internationale machtsfactor van betekenis zijn. Maar daarvoor moet er wel eerst een VVD-taboe gebroken worden. Europese energiepolitiek betekent concreet namelijk “meer macht naar Brussel”. Het afstaan van soevereiniteit dient het Nederlands belang. Een klein landje als Nederland zal namelijk nooit in staat zijn een vuist te maken tegen een economische macht als Gazprom; Europa kan dat wel. In het verdrag van Lissabon is energiebeleid als een nationale aangelegenheid aangewezen. Een verdragswijziging zal dus nodig zijn om Europa een werkelijke machtsfactor te laten blijven en om een gezamenlijk energiebeleid dat klimaatverandering tegen gaat te creëren. Tot die tijd zal Han ten Broeke met z´n blote handen hoge dijken moeten bouwen.