Een Nederlandse imamopleiding is noodzakelijk voor weerstand tegen salafisme

Afgelopen weekend opende de NRC met een verontrustend artikel over hoe in Nederland steeds meer imams opgeleid worden in Saudi-Arabië. Als gevolg hiervan groeit de invloed van het salafisme in Nederland. De enige manier om deze ontwikkeling tot stand te brengen is dat we zelf onze eigen imams op gaan leiden. Het is daarom van cruciaal dat er in Nederland weer een aantal goede, op de polderislam gegrondveste, imamopleidingen komen, die goede banden onderhouden met Nederlandse moskeeën, en waarbij er ook actief naar wordt gestreefd om hier opgeleide imams aan de slag te krijgen in Nederlandse moskeeën.

De NRC schetst in haar artikel een beeld van een Saudi-Arabië dat actief jongeren werft die aan de islamitische Universiteit van Medina theologie komen studeren, om dan vervolgens als zendelingen van het Saudische Wahhabisme overal ter wereld aan de slag te gaan om zo het salafistische gedachtegoed verder te verspreiden. Ook in Nederland is dit het geval. Een heel aantal daar opgeleide imams zijn reeds actief in Nederlandse moskeeën, en anderen studeren daar momenteel nog. Ook komen er geregeld geleerden vanuit Saudi-Arabië hier preken.

De gevolgen zijn funest. Niet alleen groeit het aantal (jonge) gelovigen met extreme, salafistische, opvattingen snel, maar ook vinden er in veel moskeeën conflicten plaats tussen de meer gematigde en de salafistische gelovigen, wat in sommige gevallen zelfs leidt tot machtsovernames door salafisten in moskeeën. Dit is met name een probleem in de Marokkaanse moskeeën. De Turkse moskeeën zijn nog te zeer georiënteerd op, en staan in veel gevallen zelfs onder direct onder controle van, Turkije.

Wanneer deze ontwikkeling in Nederland doorzet is het niet onwaarschijnlijk dat binnen een generatie vrijwel alle Marokkaanse moskeeën in Nederland gedomineerd zullen worden door salafisten. De grote steden zullen dan aanzienlijke populaties van salafisten kennen, met alle gevolgen van dien met betrekking tot radicalisering, polarisatie, het afkeren van de Nederlandse samenleving, de positie van de vrouw en de uitsluiting van minderheden in islamitische hoek.

Wat kunnen we hiertegen doen? Deze ontwikkeling vindt al jaren plaats, en zal niet over een nacht ijs tot staande gebracht kunnen worden. Maar niets doen is ook geen optie, niet wanneer de sociale stabiliteit in Nederland en de toekomst van de Nederlandse moslimjeugd op het spel staat. Daarom is actie absoluut noodzakelijk. Het salafisme verbieden zal niet werken, de verboden vrucht zal dan alleen nog maar aantrekkelijker worden. Maar wat een optie is is het bieden van alternatieven. Alternatieven voor jongeren met betrekking tot het geloof, en alternatieven voor moskeeën met betrekking tot imams. Wat we dus in Nederland weer nodig hebben is goede, op de klassieke imams geïnspireerde maar tegelijkertijd ook op de Nederlandse polderislam gegrondveste imamopleidingen die in staat zijn om aan de behoefte naar imams van Nederlandse moskeeën te voorzien.

Het is dus van groot belang dat de Nederlandse overheid zich samen met moskeeën en islamitische organisaties inspant om weer een aantal goede imamopleidingen van de grond te krijgen die desnoods samenwerken met religieuze instituten in landen als Marokko en Egypte, maar die wel een boodschap van tolerantie, pluralisme en openheid richting Nederlandse moslims weten uit te dragen, iets wat volledig ontbreekt bij de salafisten. Het is hiervoor ook cruciaal dat een breed spectrum van moskeeën ook daadwerkelijk imams ‘af zal nemen’ van deze opleiding, opdat afgestudeerden ook hier echt aan de slag gaan. De overheid zou daarom voor stimulansen moeten zorgen om dat ook daadwerkelijk te doen, net als dat er actief naar gestreefd wordt dat geschikte potentiële imams ook echt islamitische theologie in Nederland gaan studeren. Het aannemen van in Saudi-Arabië opgeleide imams zou daarbij ook sterk tegengegaan moeten worden, om zo de salafistische invloed in moskeeën in te perken.

Alleen op die manier kunnen we voorkomen dat de komende decennia de greep van het salafisme op met name Marokkaans-Nederlandse moslims alleen nog maar versterkt wordt. Dit is niet slechts een probleem van een bepaalde groep in de samenleving, maar iets waar wij als samenleving als geheel op den duur de gevolgen van zullen ondervinden. We dienen daarom gezamenlijk inspanning te leveren om dit te voorkomen, en daarbij te doen wat nodig is. Op deze wijze kunnen we toewerken naar een Nederlandse islam die past bij de Nederlandse cultuur en samenleving, in plaats van een uit Saudi-Arabië geïmporteerde vorm van intolerantie die een bron zal zijn van conflicten en botsingen in onze maatschappij.