Ebru Umar en haar bedreigers

Vrijdagavond kondigde Ebru Umar bij Knevel en van den Brink aan dat zij aangifte gaat doen tegen de 2000 etterbakken die haar met tweets bedreigden. Ze had in een column geklaagd over het geluidsvolume waarmee een moskee het ochtendgebed deed daveren tegen de ramen van haar hotel. Daarna probeerde zij een pleidooi te voeren tegen het bijzonder onderwijs en het subsidiëren van levensbeschouwelijke scholen zoals dat in Nederland sinds 1917 regel is.

Ebru brengt die bedreigingen nogal in verband met Turkse manieren van opvoeding en de islam, maar er bestaat óók een samenhang met oud-Nederlandse gewoontes. Zo ontstaat een onheilige en giftige cocktail.   Bekende Nederlanders  met een eigen mening ontvangen al sinds jaar en dag anonieme scheld- en dreigbrieven. Veel scribenten voegden daar een bevuild WC-papiertje aan toe of stuurden zelfs een hele doos poep, welk gebruik door de opkomst van het internet in onbruik is geraakt. Mies Bouwman werd in de jaren zestig om haar deelname aan het programma ‘Zo is het toevallig ook nog een een keer’ zo ongenadig door de anonieme helden aangepakt dat zij een tijd van de beeldbuis verdween. Ook dr. Loe de Jong van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie moest het altijd ontgelden. Een paar maal in zijn leven is hij op aanraden van de politie een tijdje ondergedoken.

Dankzij email en twitter kost dreigen en schelden tegenwoordig minder moeite. Je hoeft er geen pen en papier meer bij te halen. Ook de gang naar de brievenbus en de aanschaf van postzegels is overbodig geworden. Daardoor brengen veel meer dan mensen dan vroeger hun woede daadwerkelijk tot uiting maar er is niets nieuws onder de zon.   Dit land kent sinds jaar en dag de nodige ingezetenen die iemand meteen naar beneden halen zodra die meer lijkt voor te stellen dan zij zelf, naar buiten treedt, een heldere gedachte verkondigt, in de kijker staat. Daaraan ligt altijd een combinatie van lafheid, jaloezie en afgunst ten grondslag plus een onwillekeurig besef van het eigen onvermogen. Ook als dat wordt bedekt onder een sluier van godsdienst of ideologie want het merkwaardige is dat zulke mensen ondanks al die jaloezie maar al te vaak één uitzondering maken op hun regel. Zij ontwaren toch één held. Ze huppelen achter een religieuze of politieke rattenvanger aan, die hun eigen haat, afkeer en jaloezie weet te verwoorden. Die trachten zij dan weer met hun beperkte talent na te apen.   Zij zijn de schelders. Zij zijn de dreigers. Zij zijn de reaguurders. Zij willen elke ster aan het fundament doven, zodra een straal hun oog treft. Zij zijn een schimmel op de huid van de samenleving.   Daarom doet Ebru Umar terecht aangifte.   Eigenlijk is dit stukje nu afgelopen. Maar er moet nog iets bij. Ebru Umar is tegen bijzonder onderwijs. Ook dat past in een oude Nederlandse traditie.  De patriarchale elites, die in de negentiende eeuw het volksonderwijs hebben gerealiseerd, waren tégen het scheiden van kinderen naar godsdienst in het onderwijs. Zij hebben hun strijd een halve eeuw volgehouden. In 1917 gingen de liberalen en de socialisten akkoord met subsidiëring van het bijzonder, levensbeschouwelijk onderwijs in ruil voor het algemeen kiesrecht, dat de christelijke partijen tot dan toe hadden tegen gehouden. We zien nu – bijna honderd jaar later – hoe opiniemakers als Ebru Umar de schoolstrijd van weleer opnieuw aanbinden. Ik ben benieuwd of de politiek het aandurft mee te discussiëren.