Drie slachtoffers

De berichtgeving in de media naar aanleiding van de bekentenis van Bart van U. dat hij oud-minister Els Borst om het leven had gebracht, maakte eens te meer duidelijk hoeveel kennis er nog ontbreekt omtrent ernstige psychiatrische problematiek. Er werd vrijuit gespeculeerd over de mogelijkheid dat er sprake zou zijn van een politieke moord, begaan op rationele gronden. Dat daar tal van veel rationelere argumenten tegenover gesteld kunnen worden laat ik hier maar even rusten, want het gaat me om iets heel anders.

De nieuwswaarde van Bart van U. werd eerst en vooral bepaald door de bekendheid van zijn slachtoffer, de alom gerespecteerde dame op leeftijd. Dat Bart ook nog een ander slachtoffer maakte werd vaak al niet eens meer vermeld. Dat was ook ‘slechts’ zijn zus, die zich er nota bene voor had beijverd dat haar broer een goede behandeling zou krijgen voor zijn psychische problemen. De zus was niet bekend, en ook geen politica, en er is geen enkele aanwijzing dat het in dit geval om een vorm van godsdienstwaanzin gegaan zou zijn.

De overeenkomst tussen beide gedode vrouwen is de dader, Bart van U. Een man met een gedocumenteerd psychiatrisch verleden, die bij tijd en wijle ook zelf om hulp vroeg. En waarvan we achteraf moeten vaststellen dat hij die onvoldoende heeft gehad. Zoals we dat eerder ook konden bij Tristan van der V., die in Alphen onschuldige slachtoffers maakte en zichzelf ombracht, en Karst T., die met een oude Suzuki op een menigte inreed tijdens de viering van een Koninginnedag in Apeldoorn. Drie relatief jonge, blanke mannen met een psychiatrische stoornis, die wellicht beter behandeld had kunnen worden dan is geschied, omdat de mensen en de middelen die daar voor nodig zijn steeds schaarser worden.

Terwijl de kosten die worden gemaakt om terroristische aanslagen te voorkomen slechts stijgen, wordt de geldkraan in de zorg voor mensen met ernstige, chronische psychiatrische stoornissen hooguit verder dichtgedraaid. Het is onbewijsbaar dat dit soort incidenten met extra middelen kan worden voorkomen, maar het is wel opvallend dat er vanuit de politiek niet om meer actie wordt gevraagd met betrekking tot dit soort psychiatrische patiënten.

Dat maakt ook Bart van U. tot een slachtoffer, van zijn gruwelijke hersenziekte. Je mag hopen dat hij niet wordt veroordeeld tot een langdurige gevangenisstraf, maar dat hij de best denkbare behandeling krijgt. In zijn geval zou dat een TBS-vonnis zijn. Vele malen duurder dan een ‘gewone’ psychiatrische behandeling, en mosterd na de maaltijd.

Een treurige geschiedenis, met naast de voormalige minister nog twee slachtoffers, een broer en een zus.