Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Belastingontwijkende multinationals alle schaamte voorbij

  •  
20-04-2014
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
95 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
Deze race-to-the-bottom is een heilloze weg. Belastingontwijking moet aangepakt worden door samenwerking in Europa
Iedere politicus wil de wereld een stukje mooier achterlaten dan hij of zij hem aantrof. Dat was voor Bill Clinton niet anders. De baas van Starbucks Europa was van 1997 tot 2000 de ‘body man’ van Clinton. Hij volgde de president bij wijze van spreken nog als hij naar het toilet ging. Nu volgt hij de laagste belastingen. Dat is juridisch misschien juist, maar moreel niet goed te praten. De belastingen voor multinationals nog verder verlagen om bedrijven als Starbucks in Nederland te houden is de verkeerde conclusie trekken.
In de reacties op de verhuizing werd  vooral gesteld dat Nederland zich zorgen moet maken over haar concurrentiepositie. Nederland zou haar concurrentiepositie moeten versterken door de belastingdruk voor grote multinationals te verlagen. Een ieder die dat roept is alle schaamte voorbij. Deze race-to-the-bottom is een heilloze weg. Belastingontwijking moet aangepakt worden door samenwerking in Europa.
1000 miljard euro. Dat zou het bedrag zijn dat we jaarlijks als democratische landen in de Europese Unie mislopen. Het gaat hierbij om inkomsten die overheden uit belastingen zouden moeten halen. Ruim een kwart van dit astronomische bedrag ontvangen landen per saldo niet omdat grote bedrijven gebruik duurbetaalde fiscalisten om alleen belasting te betalen in lidstaten waar deze het laagst is.
Starbucks Uitgerekend was en is multinational Starbucks een zeer goed voorbeeld zijn. Deze maakte in 2012 400 miljoen euro winst in Groot-Brittannië maar betaalde over dit bedrag geen penny aan winstbelasting. Dit kon mede omdat Starbucks de royalties op haar kopjes koffie doorsluisde naar een Nederlandse dochteronderneming, waar weinig tot geen belasting over die royalties wordt betaald. Ingewikkeld!? Zeker maar ook lonend. Het resultaat was dat het leek alsof Starbucks geen winst maakte maar verlies. En over het verlies hoefde de multinational geen belasting te betalen.
Een multinational als Starbucks zit voor een dubbeltje op de eerste rang. Het verlies voor Starbucks was fictief, maar voor de Britse overheid was het echt. Maar ook u en de koffiebarretje op de hoek verliezen. De gewone, koffiedrinkende burger moet belasting betalen. Het koffiebarretje of het koffiehuis moet wel belasting betalen. Daarmee is sprake van oneerlijke concurrentie voor het MKB. Bovendien worden vaak ook ontwikkelingslanden door deze constructies zwaar benadeeld. Starbucks dient als voorbeeld hoe multinationals het meest profiteren van het gebrek aan Europese coördinatie bij de winstbelasting.
Openheid en bindende afspraken De inzet van de PvdA de komende jaren is om een einde te maken aan belastingontwijking. Daarvoor is Europese samenwerking nodig op minstens drie punten.
Allereerst moeten bedrijven verplicht worden in hun jaarverslag te vermelden hoeveel winstbelasting ze in elk land betalen. Country-by-country reporting zoals het genoemd wordt. Bedrijven weigeren nu openheid van zaken te geven en verantwoording af te leggen voor hun gedrag. Bedrijven zullen gedwongen moeten worden transparant te zijn. Mensen moeten kunnen bepalen of zij een product willen kopen van een bedrijf dat voor miljoenen belasting ontwijkt en het publiek laat opdraaien voor gemaakte kosten.
Daarnaast zal de PvdA zich blijven inzetten voor effectieve informatie-uitwisseling over belastingfraudeurs. Het bankgeheim moet in alle lidstaten volledig afgeschaft worden zodat zwartspaarders hun vermogen niet aan de Belastingdienst kunnen onttrekken.
Ook moeten er bindende afspraken gemaakt worden tussen lidstaten om een einde te maken aan schadelijke belastingconstructies waarmee grote bedrijven belasting ontwijken en vermijden. Het doel moet zijn dat de grote bedrijven dar winstbelasting betalen waar ze winst maken. Als in het ene land een constructie verboden wordt, moet dat ook in de andere landen gelden. Dat geldt voor grote en kleine landen. Bovendien moet Europa het voortouw nemen in het onder de loep nemen van internationale (belasting)verdragen met ontwikkelingslanden om misbruik van belastingwetgeving tegen te gaan.
Tot slot moet er gewerkt worden aan een Europese grondslag voor de winstbelasting. Europese coördinatie met betrekking tot de belastinggrondslag zal de meeste tijd kosten en weerstand bij sommige lidstaten oproepen, maar het pakt het probleem van belastingontwijking bij de bron aan. Het echte probleem zit namelijk in de verschillen tussen de lidstaten. Landen als Ierland en Cyprus verdienen flink aan lage vennootschapsbelastingen van rond de 10%. In andere lidstaten ligt deze tussen de 20 en 30%. Lidstaten worden door multinationals tegen elkaar uitgespeeld en gestort in een concurrentie om de laagste vennootschapsbelasting en de grootste mogelijkheden voor belastingontwijking. De combinatie van grondslagharmonisatie met een minimumtarief kan een einde maken aan de race-to-the-bottom die nu plaatsvindt.
Patrick Mikkelsen, de directeur van de Amerikaanse Kamer van Koophandel in Nederland, vindt dat de verhuizing van Starbucks een wake-up call moet zijn voor de Nederlandse politiek. De verhuizing moet zeker een wake-up call zijn. Alleen niet voor de politiek in Den Haag, maar voor de politiek in heel Europa. Aan belastingontwijking door multinationals en de race-to-the-bottom kan alleen een einde gemaakt worden door samenwerking in Europa. De komende jaren zijn cruciaal voor de geloofwaardigheid van de Europese samenwerking. Voor de PvdA staat voorop dat Europese burgers voorrang krijgen op internationale bedrijven. Een sociaal Europa zorgt ervoor dat diegenen die het meest profiteren van de open grenzen ook het meeste afdragen. Het wordt tijd dat deze balans hersteld wordt.

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.