Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

B-Day voor de Europese Unie van nu

  •  
23-06-2016
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
5088196294_4ddd90ff28_b

© cc-foto: Derek Bridges

Vandaag stemmen de Britten over de vraag of het Verenigd Koninkrijk (VK) lid moet blijven van de Europese Unie of niet. Een belangwekkend moment om bij stil te staan en de balans op te maken
Eigen waarden Binnen korte tijd werd Europa in de vorige eeuw geteisterd door twee afgrijselijke wereldoorlogen, die diepe wonden nalieten. Nooit eerder werden de mensenrechten zo ernstig geschonden, nooit eerder werd de menselijke waardigheid zoveel geweld aangedaan. Mensen verlangden daarom hevig naar vrijheid, veiligheid, en bescherming.
Dat verlangen bracht de Europeanen ertoe te gaan samenwerken om een eenheid te vormen met als doel nooit meer oorlogen op het Europese continent, nooit meer leven in onvrijheid, nooit meer op de vlucht uit angst en nooit meer schending van mensenrechten. De wonden waren toen nog te diep om snel op alle terreinen de handen ineen te slaan. Daarom startten enkele landen begin jaren vijftig met de Europese gemeenschap voor de handel in Kolen en Staal. Het doel was evenwel te komen tot een unie als waardengemeenschap.
De Britten bleven echter in de jaren vijftig afzijdig toen de oorspronkelijke zes landen (Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, Italië en Duitsland) besloten tot samenwerking. De Europese Unie is in de huidige vorm niet te vergelijken met de Europese Economische Gemeenschap waarvan het VK in 1973 lid werd. Met name het Verdrag van Maastricht in 1992 leidde tot grote veranderingen binnen het stelsel van de EU. De Britten zagen aan de overkant van het Kanaal chaos, en een roep tot verdere integratie. Drie jaar geleden zegde premier David Cameron dan ook een referendum toe.
Veel gehoorde klachten over de EU zijn dat burgers nauwelijks zeggenschap hebben over wat er allemaal besloten wordt in Brussel en dat de EU een log en geldverslindend orgaan is. Daarnaast baart de toestroom van asielzoekers en migranten veel mensen zorgen. Zij willen weer controle over eigen grenzen en wetten krijgen. De Europese leiders zijn er niet in geslaagd om tegemoet te komen aan deze onrust en onvrede van veel burgers. De anti-Europese sentimenten in diverse landen van de EU nemen toe met alle gevolgen van dien. Het Britse referendum is er een voorbeeld van.
Eigen crisis Een grote fout die binnen de EU gemaakt wordt, is dat de politici steeds verder zijn losgeraakt van de fundamenten van de Unie. De EU moest een waardengemeenschap zijn, steunend op haar kernwaarden als vrijheid, menselijke waardigheid, solidariteit en mensenrechten.
Tot het volle besef gekomen door de afschuwelijke lessen uit de geschiedenis deden de grondleggers van de Europese Unie, zoals Konrad Adenauer, Alcide de Gasperi, Robert Schuman en Winston Churchill, de plechtige belofte om het internationaal recht voortaan na te leven, en om de mensenrechten van een ieder te beschermen.
Als de vluchtelingencrisis één ding heel pijnlijk bloot heeft gelegd, is het dat de Europese Unie een verdeelde Unie is van 28 landen, waarbij de solidariteit, gemeenschappelijkheid en het wij-gevoel ver te zoeken zijn. Dit gebrek is niet van deze tijd. Misschien moeten we vaststellen dat de EU als waardengemeenschap al jaren een eigen morele crisis kent en dat politici die crisis genegeerd hebben.
Wellicht dachten die politici dat als we samen veel geld verdienen, dat het dan allemaal goed komt met verbondenheid, solidariteit en het wij-gevoel. Waar zijn de poortwachters voor mensenrechten, vrijheid en menselijke waardigheid; juist nu die zo hard nodig zijn? De Turkse president Erdogan kan gewoon zijn gang gaan met grove schendingen van mensenrechten als het opsluiten van journalisten, het intimideren van parlementariërs en het neerschieten van Koerden.
Eigen toekomst Door de deal met Turkije is de EU verlamd geraakt. Terwijl Erdogan uitgroeit tot een dictatoriale alleenheerser, sluiten de Europese leiders er hun ogen voor, vanwege het behoud van de vluchtelingendeal; kennelijk tegen elke prijs. Hoe meer de EU toegeeft aan de dictatoriale wensen van Erdogan, hoe verder zij loskomt van haar eigen kernwaarden. Dit kan leiden tot onherstelbare eigen crisis voor de EU.
Ik ben tegen een Brexit en vóór een Europese Unie die pal staat voor haar fundamentele waarden als mensenrechten, solidariteit en menselijke waardigheid. Dit zijn de steunpilaren van de EU. Op deze kernwaarden is de Unie gegrondvest. En het is aan de politici om moedig te zijn om dit verhaal overal Europa uit te leggen; ook in het Verenigd Koninkrijk.
Winston Churchill zei: “Een politicus denkt aan de volgende verkiezing, een staatsman aan de toekomst.” Juist nu moet serieus nagedacht worden over de toekomst en betekenis van de EU als waardengemeenschap, en dus niet alleen maar over politici die bezig zijn met de volgende verkiezing.

Meer over:

opinie, europa, brexit
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.