Wat te doen met de bezorgde burger?

Hoe moeten gemeenten omgaan met bezorgde danwel boze burgers? Dat is de grote vraag na de uit de hand gelopen toestanden in Purmerend, Oranje en gisteren Steenbergen. De extreme stemmen die tijdens informatieavonden het debat kapen zouden met een andere benaderingswijze beter geholpen zijn. Op Radio 1 praten Jos Heijmans, burgermeester van Weert en hoogleraar Lokaal Bestuur Marcel Boogers over de oplossing.

Volgens burgermeester Heijmans – die vanavond een inspraakavond heeft georganiseerd voor de buurt in Weesp – zal het bij hem niet zo uit de hand lopen als in Steenbergen gisteravond. De Raad en het bestuur daar zouden de discussie over de opvang van vluchtelingen helemaal verkeerd aangepakt hebben door inwoners vrij spel te geven. Dat resulteerde volgens hem in ‘het afglijden naar een bananenrepubliek’: 

(…) De gemeenteraad in Steenbergen heeft drie vragen gesteld aan inwoners maar je bent gekozen als bestuurder en moet verantwoordelijkheid nemen. Wij hebben met de college en de raad gezamenlijk een besluit genomen en zijn het vervolgens gaan uitleggen aan inwoners. De inwoners die het er niet mee eens waren daar hebben we op gebied van veiligheid en zorg afspraken mee gemaakt. We proberen de bezorgheid te erkennen en met ze in gesprek te gaan. Bij bijeenkomsten geef ik alle mensen bij de ingang een hand en heet ik ze welkom. Dan weten ze dat de burgemeester er staat.” 

Ook heeft de burgemeester van Weert een 24-uurs telefoondienst ingesteld. Inwoners kunnen een telefoonnummer bellen om hun zorgen over de vluchtelingenopvang te uiten en worden dan te woord gestaan. 

(…) Het aantal meldingen ging van 200 naar 35 in de laatste week. De mensen die zorgen hebben zijn terecht want die hebben ze gewoon maar het gaat erom dat je ze zelf tot inzicht laat komen dat die zorgen misschien wat voorbarig zijn.

Hoogleraar lokaal bestuur Marcel Boogers vindt de aanpak in Weert veelbelovend. Hij benadrukt dat wat er in Steenbergen en andere gemeenten misging onder andere veroorzaakt wordt door té veel mensen in een keer bij elkaar te plaatsen.

(…) Wat dan gebeurt is dat de meest radicale standpunten en mensen het podium nemen en die jutten de rest van de zaal op. Je krijgt dan een ‘wij het volk tegen zij het bestuur’ sfeer. Je weet van te voren welke dynamiek je gaat krijgen. Een genuanceerd debat daarvan is geen sprake.” 

Volgens Boogers zouden we leer moeten trekken uit het verleden en de ervaringslessen die eerder opgedaan zijn bij soortgelijke bijeenkomsten van gemeenten.

We moeten handelen vanuit de ervaring die is opgedaan met dit soort voorzieningen, de opvang van vluchteling en drugsverslaafden. We moeten in kleinere groepjes met elkaar praten. De vraag die centraal staat is: wat kunnen we doen om zorgen weg te nemen. En dat gaat makkelijker in kleinere groepjes. Dan zijn mensen redelijk en staan ze open voor gesprek. Niet in een sporthal met 200 -300 man tegelijk.

 Ook zou de aanwezigheid van media niet helpen.

De landelijke media met schijnwerpers en microfoon is voor mensen ook extra stimulans om hun ongenuanceerde opvatting extra voor voetlicht te brengen.

Tot slot hebben de mannen kritiek op de houding van de overheid. Volgens de burgermeester zouden politici ‘alleen maar polariseren’. 

Ze moeten eerlijk zeggen tegen mensen wat ze wel en niet kunnen en nie beorgdheid wegpraten of meegaan in de bezorgdheid ewant dat helpt allebei niet.

De hoogleraar vindt dat gemeenten te weinig begeleiding krijgen om het debat aan te gaan met hun bewoners en dat daar een taak in zit voor de overheid maar ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). 

De vereniging voor Nederlandse gemeenten houdt zich nu vooral bezig met het vinden van opvang maar het organiseren van een goed debat is minstens zo belangrijk.

Radio Een Vandaag: ‘Protest azc Steenbergen beneden peil’