Toezichthouders: bonus voor topbestuurders geeft perverse prikkel

Het belonen van topbestuurders met dikke bonussen, zorgt volgens de helft van de commissarissen voor een perverse prikkel. Dat meldt de Volkskrant zaterdag op basis van het Nationaal Commissarissen Onderzoek 2015.

Uit het onderzoek blijkt dat de toezichthouders die over de beloning van bestuurders gaan, in principe niet afwijzend tegenover een variabele beloning staan. Vooral in het bedrijfsleven moeten extraatjes zoals prestatieaandelen of aanblijfpremies mogelijk zijn. Maar het uitkeren van bonussen zorgt veelal voor ongewenste effecten.

‘Variabele beloning leidt altijd tot eenzijdig gedrag gericht op het behalen van doelen die zelden het klantbelang dienen,’ vindt een kwart van de ondervraagden. Volgens de helft van de commissarissen leiden de bonussen niet tot het stellen van de juiste prioriteiten en een te eenzijdige focus op de doelen.

Op de vraag wat een acceptabele hoogte van de bonus is, vond de helft dat het beperkt moet worden tot maximaal 50 procent van het vaste salaris. Dat is beduidend lager dan op dit moment het geval is bij beursgenoteerde bedrijven, waar de bonussen voor topbestuurders nu gemiddeld het dubbele van het vaste salaris is.

Of de commissarissen nu kritischer tegenover de variabele vergoedingen van de top staan dan voorheen is onduidelijk. Dit is de eerste keer dat zij erover ondervraagd zijn. Dat heeft een reden: volgende week verschijnt de nieuwe versie van de code voor goed bedrijfsbestuur, daarin neemt de beloning van topbestuurders een belangrijke plek in. Voor het bepalen van de beloning van topbestuurders wordt nu voornamelijk gekeken naar wat andere bestuurders in dezelfde sector krijgen, waardoor het bonussysteem zichzelf voortdurend ophoogt. Er wordt vrijwel niet gekeken naar de salarissen van de gewone werknemers, zo blijkt uit het onderzoek.

Aan het onderzoek deden 387 commissarissen mee, actief bij beursgenoteerde ondernemingen, familiebedrijven, woningcorporaties, goede doelen, onderwijsinstellingen en uit de zorg- en cultuursector. Ook werd in het onderzoek gevraagd naar de eigen beloning: hoewel de commissarissen allen zeggen het niet voor het geld te doen, zou een groot deel van hen een kwart meer vergoeding wel gepast vinden. Vooral in het onderwijs en de zorg. Ter vergelijking: een toezichthouder in het onderwijs krijgt zo’n 6000 euro per jaar voor zijn nevenfunctie. Bij beursgenoteerde bedrijven kan die vergoeding oplopen tot wel 56 duizend euro.