President rechtbank stapt op wegens bezuinigingen

De president van de rechtbank Noord-Holland, Evert van der Molen, heeft zijn ontslag ingediend. Reden hiervoor is het besluit van de Raad voor de Rechtspraak om de taken van de Alkmaarse rechtbank, samen met nog zes andere locaties, de komende jaren flink af te bouwen. In de toekomst kan men in deze zeven gerechtsgebouwen alleen nog terecht voor “een uitgebreid pakket van de meest voorkomende zaken”. Door de maatregel kan het voorkomen dat mensen voor complexe zaken verder moeten reizen.

Naast Alkmaar gaat het hier om de rechtbanken in Almelo, Assen, Dordrecht, Lelystad, Maastricht en Zutphen. Volgens de Raad voor de Rechtspraak leiden de maatregelen tot minder werkdruk voor de rechters. Binnen deze zes rechtbanken worden voortaan namelijk alleen nog kantonzaken en enkelvoudige veelvoorkomende bestuursrechtelijke zaken, veelvoorkomende strafrechtelijke zaken zonder gedetineerden en veel voorkomende familierechtelijke zaken behandeld. Sta je terecht in een complexe strafzaak, of ben je betrokken bij een ingewikkelde civiel- of bestuursrechtelijke zaak, dan moet je voortaan naar een van de andere locaties. 

De rechtbanken zijn slachtoffer van een bezuinigingsplan, opgesteld door het kabinet Rutte II in 2012. In tegenstelling tot het Openbaar Ministerie en de politie, hoefde de rechtspraak niet direct zijn bezuinigingen door te voeren. De bezuinigingen, 120 miljoen euro, hoefden pas in 2016 in te gaan en zullen doorwerken tot 2020. Wel vond in 2013 al een flinke reorganisatie plaats, waarbij Nederland van negentien rechtbankarrondissementen terugging naar elf. Ook werden 23 van de 55 rechtbanken gesloten. In 2012 beloofde toenmalig minister van justitie Opstelten (VVD) nog dat de resterende rechtbanken volwaardige zittingslocaties zouden blijven. 

Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak: ‘We zijn bezig met een modernisering van de rechtspraak en nemen tegelijk maatregelen om financieel gezond te blijven. We kiezen voor mensen in plaats van gebouwen.’

Door automatiseringsproces KEI vervalt naar schatting echter ook veertig procent van de administratieve functies binnen de griffies en zeven procent van de functies van juridisch medewerkers, meldt NRC. Dit komt neer op ongeveer 950 fte. Ook zullen in 2020 ongeveer tweeduizend personeelsleden de rechtspraak door natuurlijk verloop hebben verlaten. Hun functies worden grotendeels niet opnieuw ingevuld. 

De plannen zijn nog niet definitief vastgesteld, dit gebeurt begin september nadat de personeelsbijeenkomsten zijn afgerond. Van der Molen (60) heeft besloten deze formaliteiten niet af te wachten. Hij heeft zijn functie als president van de rechtbank uit protest neergelegd en gaat nu weer aan de slag als rechter.