Linkse lente lonkt

De drie linkse partijen, PvdA, SP en GroenLinks, smeden plannen om na de volgende parlementsverkiezingen als een blok op te trekken, bijvoorbeeld door op een aantal van tevoren afgesproken punten een coalitie te vormen. Een eventuele fusie van de partijen is niet aan de orde.

Trouw inventariseert een hele reeks aan voorstellen, bijeenkomsten en discussiestukken die de laatste tijd opduiken en allemaal tot doel hebben tot een vergaande samenwerking te komen. Een van de mensen die daartoe opriep was oud-GL-lijsttrekker Andree van Es. Zij droomt van een partij met een sociale basis en groene ambities, verklaarde ze. Dat leeft ook bij de andere twee partijen.

Zo opperde voormalig PvdA-voorzitter Felix Rottenberg eind vorig jaar een gezamenlijk verkiezingsprogramma van PvdA en GroenLinks, zonder partijen op te heffen. Van de SP is al jaren bekend dat zij graag verdergaande samenwerking willen. Dat alles bij elkaar zette de boel weer in beweging. Dat, plus het gegeven dat links lekt. Linkse kiezers lijken te verdwijnen. Afgaand op de peilingen zou het blok van PvdA, GroenLinks en SP in totaal zes zetels minder krijgen dan in 2012. Ook in de Eerste Kamer zullen de drie minder groot zijn dan ze in 2011 waren.

Dat laatste maakt de gepassioneerde plannen wel even wankel als een heftige vakantieliefde. Want blijft de liefde overeind als een van de drie partijen weer stijgt in de peilingen, al dan niet ten koste van de andere twee? Bovendien ging het in het verleden vaker, of liever gezegd alleen maar, mis met pogingen om tot een front te komen. De Linkse Lente waartoe Femke Halsema opriep in 2006 kwam niet tot bloei. En in 2012 was er het mede door Job Cohen gelanceerde plan ‘Een Ander Nederland’, samen met SP en GroenLinks, dat weinig verandering bracht in de verhoudingen. Het direct uitsluiten van een linkse coalitie na de laatste verkiezingen, voor een vrijage met de VVD, door PvdA-leider Samsom heeft de sfeer er ook niet gezelliger op gemaakt.

Intussen bloeit, mede door de belabberde positie van de PvdA, de liefde toch weer op. Arjan Vliegenthart, SP-wethouder in Amsterdam en voormalig directeur van het wetenschappelijk bureau van de Socialistische Partij, doet in Trouw een concreet voorstel voor samenwerking: “Het moet mogelijk zijn om een lijst van twintig punten te maken waar we het over eens zijn.” Bij GroenLinks zien ze samenwerking met de PvdA echter alleen maar zitten als de sociaal-democraten meer gaan inzetten op duurzaamheid. “Wij willen niet het doekje voor het bloeden zijn voor het electoraal verlies van de PvdA,” zegt Kamerlid Liesbeth van Tongeren tegen de krant.

Bij de PvdA beginnen ze inmiddels jaloers te worden op de uitgesproken linkse visie van de kersverse GL-leider Jesse Klaver. Scheidend PvdA-senator Adri Duivesteijn stak in het radioprogramma Kamerbreed de loftrompet over Klaver , noemde zijn visie ‘een verademing’ en stelde dat de PvdA dergelijke opvattingen al veel scherper en helderder onder woorden moeten had brengen.

Wat nog kan helpen is dat een partij die tot de andere kant van het progressieve spectrum gerekend kan worden, D66, economisch een duidelijk rechtse koers kiest en steeds meer toenadering zoekt tot VVD en het stevig naar rechts opgeschoven CDA. Dat maakt het vormen van een front van een links front tegen een rechts blok wellicht makkelijker. Hoewel ‘links’ en ‘makkelijk’ nooit een vanzelfsprekende combinatie vormen.

cc-foto: Fynn Korsen