Gemeenten: verplichte tegenprestatie bijstand werkt niet

De sollicitatieplicht, de verplichte tegenprestatie en het verplicht volgen van een reïntegratietraject; allemaal methodes die bijstandsgerechtigden snel weer aan het werk moeten krijgen, maar die in de praktijk vaak meer werk kosten, dan dat ze uiteindelijk opleveren. Voor veel bijstandsgerechtigden werken de verplichtingen juist blokkerend, maar zijn ze vanwege de verplichting bindend. Veel gemeenten hebben er dan ook genoeg van en willen experimenteren met soepeler regels. Eén probleem: het kabinet heeft in de Participatiewet de verplichtingen nu juist vastgelegd.

VVD-woordvoerder Chantal Nijkerken verklaart aan de Volkskrant:

“Gratis geld bestaat niet. Daarom is de Participatiewet er juist op gericht mensen zo snel mogelijk weer mee te laten doen. We moeten geen stap terugzetten in de tijd door mensen af te schrijven en ze gevangen te zetten in een uitkering.”

Dat ‘gevangen zetten’ is nu net waar de gemeenten ook vanaf willen. Daarom besloten de gemeenteraden van Eindhoven, Nijmegen en Amsterdam om de weg vrij te maken voor een meer werkzaam ‘reïntegratietraject’, zonder verplichtingen en sancties.

Het Eindhovense gemeenteraadslid Saskia Lammers (GroenLinks) legt uit:

Veel bijstandsgerechtigden verkrampen door alle regels en controles. Ze blokkeren door de toon en het wantrouwen waarmee ze worden bejegend door de overheid. We moeten hen meer stimuleren in plaats van sanctioneren.

Het ministerie onderzoekt momenteel of de experimenten niet strijdig zijn met de huidige Participatiewet, waar de bijstand onderdeel van is. Bijstandsregelingen die buiten de kaders van de wet vallen, hebben al toestemming van de staatssecretaris voor de experimenten.

Lammers:

De aanpak is de afgelopen vijftien jaar, en zeker met de Participatiewet, wel steeds strakker geworden. We zijn daarin doorgeschoten. Het strenge beleid werkt eerder contraproductief.

De Landelijke Cliëntenraad, de belangenorganisatie voor uitkeringsgerechtigden, is blij met de experimenten:

De laatste jaren zijn de duimschroeven wel erg strak aangedraaid. Uitkeringsgerechtigden alleen maar onder de knoet houden helpt niet. Je kunt de energie beter in goede dingen steken. De mensen zitten echt niet voor hun lol in de bijstand.

De Volkskrant: Gemeenten willen regels bijstand versoepelen

cc-foto: Mystic Mabel